Deel op facebook

Nieuws en veelgestelde vragen

Nieuws

Resultaten luchtmetingen en planning terreincontroles

18-05-2020
Luchtmetingen en terreincontroles voormalig asbeststort

In 2021 worden de voormalige stortplaatsen in de Terhaagse en Boomse kleiputten gesaneerd, tot die tijd gelden er voorlopige maatregelen ter bescherming van omwonenden en bezoekers van het gedeelte van het terrein waar zich het asbeststort bevond. De veiligheid van dat gebied wordt gegarandeerd door luchtmetingen en terreincontroles.

Resultaten van de luchtmetingen  

Op drie locaties (Bosstraat (Boom) 216 en 76 en Kapelstraat 88 (Rumst)) zijn gedurende de periode 1 december – 31 maart meetstations met filters geplaatst die om de twee dagen met verse filters zijn vervangen. Uit deze verzameling filters (127 in totaal) zijn 12 filters gekozen om een analyse op de aanwezigheid van asbestvezels op door te voeren. De keuze voor welke filters in detail geanalyseerd moeten worden is door de wetenschappers gemaakt op basis van bv. weersomstandigheden zodat de kans om asbest (afkomstig uit het asbeststort) aan te treffen op deze filters het grootst is. Er worden dus alleen die filters onderzocht die volgens de inschatting van experten het meest met asbest vervuild zouden moeten zijn.

Enkel op twee van de twaalf filters werd een aantal asbestvezels aangetroffen. Beide filters zijn afkomstig van de meetplaats in de Kapelstraat. Op de twee andere filters van de Kapelstraat en alle acht filters van de Bosstraat werd geen asbest teruggevonden.

De concentratie van de twee filters ligt met 37v/m³ en 54v/m³ niet alleen 10 keer lager dan de richtwaarden van de Vlaamse overheid (500v/m³) maar bevindt zich eveneens in de buurt van de zogenoemde ‘achtergrondwaarde’ (6v/m³-30v/m³). Deze achtergrondwaarde geeft de concentraties van asbest in de lucht weer die op een ‘gemiddelde plek’, en dus zonder asbestverontreinigingen in de buurt, sowieso voorkomen. De achtergrondwaarden waarmee hier rekening wordt gehouden zijn afkomstig van omgevingsmetingen in Nederland. Er is geen gevaar voor de volksgezondheid: de norm die de Vlaamse overheid oplegt wordt verre van overschreden. De standplaats van het meetstation in de Kapelstaat wordt verlengd tot eind juni om de situatie in de gaten te houden.

Hoezo achtergrondwaarde?

Asbest werd gebruikt voor talrijke toepassingen, meer bepaald in de bouwsector. Het zal dan ook nog lange tijd in onze leefomgeving aanwezig zijn. Asbesthoudend materiaal in goede staat is op zich niet gevaarlijk. Het gevaar schuilt in het vrijkomen van fijne asbestvezels en het inademen ervan, bijvoorbeeld bij het gebruik van boormachines of hogedrukreinigers. Maar ook door verwering van de buitenzijde van een asbesthoudende dak- of gevelbekleding kunnen vrije asbestvezels voorkomen in de omgevingslucht: in Nederland zijn er daardoor gemiddeld 35 asbestvezels aanwezig per kubieke meter lucht. Voor Vlaanderen bestaan er geen recente metingen, maar de concentraties zouden minstens gelijkaardig zijn. OVAM is de autoriteit in Vlaanderen op het vlak van asbest. Op hun website lees je dat gezondheidsproblemen ten gevolge van asbest hoofdzakelijk voorkomen bij mensen die beroepshalve hun ganse loopbaan (onbeschermd) met asbest in aanraking komen. De kans op asbest gerelateerde gezondheidsproblemen bij mensen die toevallig al eens met asbest in aanraking komen wordt geschat op 1 op 16.000.000. Ter vergelijking met reële gevallen: de kans dat een kind vóór zijn 15 jaar het slachtoffer is van een dodelijk ongeval op de openbare weg is 1 op 100.000 (cijfers Vlaams Gewest)!

Het volledige rapport van de luchtmetingen kan je hier raadplegen.

Terreincontroles

Milieudeskundigen voeren regelmatig controles uit op het terrein. Halfjaarlijks is er een rondgang (zomer-winter) door een bodemdeskundige, twee keer per jaar door de milieudiensten van de gemeenten Boom en Rumst en twee keer per jaar door de Vlaamse Waterweg. Daarbovenop kan er steeds een extra controle in opdracht van de burgemeester van Boom of Rumst plaatsvinden naar aanleiding van stormen of rampen.
Tijdens deze inspectierondes worden plaatsen waar oude asbestbuizen aan de oppervlakte komen extra nagekeken. Ook wordt de omheining gecontroleerd op vandalisme en andere schade. Verder wordt gekeken of de afdekgrond niet aan erosie onderhevig is.

figuur 2: luchtbeeld met situering van de meetlocaties en perimeter asbeststort

18 feb

Wetenschappers onderzoeken de kleiputten

18-02-2020

Corona update: de coronacrisis en de daaruit volgende restricties die o.m. verplaatsingen voor terreinonderzoeken betreffen, brengen een vertraging mee voor de geplande onderzoeken op het terrein.
Wij verwachten het eindverslag van INBO momenteel in de maand mei.

Nog de hele maand februari is een onderzoeksteam van INBO, het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, olv Dr. Ir. Bruno De Vos aan het werk in de kleiputten. De wetenschappers kijken of het huidige bos klimaatrobuust is en hoe er betere kansen kunnen komen voor het toekomstige bos.

Ook onderzoeken ze of de gronden die zullen worden aangevoerd voor de realisatie van de sanering en de landschapsbouw al dan niet aangerijkt moet worden (met bv organische stof, teelaarde, …) om voldoende mogelijkheden te bieden voor een volwaardig en divers bos. Ze nemen stalen van gronden (ook op het asbeststort), mossen, korstmossen en stilstaande wateren in de kleiputten. Nadien zullen de onderzoekers richting toekomstige Oosterweelwerf gaan om er bijkomende grondstalen te nemen van de aan te voeren gronden om deze nog nauwkeurig te karakteriseren.

Heb jij een vraag voor het INBO team en is er iets wat jij graag onderzocht wil zien in de kleiputten? Laat het ons dan zeker weten via contact@kleiputten.be

 


Bodemstaalnames door INBO wetenschappers in de asbestzone.

 

De chemische samenstelling van de strooisellaag is een goede indicator voor de verontreinigingsgraad van het huidige bosecosysteem. 18 locaties over het gehele projectgebied werden bemonsterd.

Profielboringen leren ons hoe de bodems zijn opgebouwd. De bodemeigenschappen en verontreinigingsgraad worden nagegaan. We hebben hier te maken met anthrosols/technosols:een type bodem volgens een internationaal bodemklassifikatie systeem (World Reference Base). Het zijn door de mens sterk beïnvloedde bodems (stadsbodems, verharde bodems) en dat is hier ook het geval door de vele resten van dakpannen en bakstenen, maar ook (micro-)plastics en ander afval dat in de bodemprofielen wordt teruggevonden.

Het huidige bos wordt door de omwonenden gebruikt, ondermeer voor winning van berkensap. INBO onderzoekt of dit 'bosproduct' wel veilig is om drinken.

 
7 feb

Burgemeesters Boom en Rumst tevreden met duidelijk standpunt OVAM

07-02-2020

Er heerst al een tijdje commotie rond de sanering van de vervuilde kleiputten in de gemeenten Rumst en Boom. Sommigen stellen de noodzaak van een tijdelijke ontbossing voor de geplande saneringen in vraag.


De burgemeesters van beide gemeenten scharen zich achter de grondige sanering, de daaropvolgende landschapsaanleg en de aanplant van een klimaatbestendig bos. In een brief aan burgemeester Jurgen Callaerts van Rumst en het provinciebestuur bevestigt OVAM ook de weg daartoe. In die brief herhaalt OVAM de saneringsplicht die de grondeigenaars (de provincie en De Vlaamse Waterweg) hebben voor het asbest-, huisvuil- en gipsstort en bevestigt het de te gebruiken methode: afdekking met folies, kleien en gronden.  Een minimale afdekking laat geen herbebossing toe, waarschuwt OVAM, maar meer grondophoging wordt aanvaard zodat er alsnog kan worden herbebost. Ook erkent OVAM dat de aanvoer van deze gronden via de weg geen goed idee is.

Burgemeester Jeroen Baert van Boom is blij met de brief van OVAM:
“De voorlopige maatregelen die getroffen werden op het asbeststort en de goede monitoring van de situatie stellen ons gerust, maar het is een goede zaak dat OVAM er een grondige en definitieve sanering eist. De sanering van het asbeststort is voor Boom prioritair. Ook is het belangrijk dat na sanering geen golfterrein maar natuur wordt gecreëerd.”


Aanvoer Oosterweelgronden 

De brief sterkt de grondeigenaars en gemeenten in hun overtuiging dat ze de kans die het Oosterweelproject biedt moeten aangrijpen.
“Voor de toevoer van de grote hoeveelheden grond is er momenteel de opportuniteit om i.s.m. Lantis grond van de Oosterweelwerken over het water naar de putten te brengen. Op die manier gebeurt de ophoging niet alleen snel, maar blijven de bewoners van de Rupeldorpen ook bespaard van een jarenlang af- en aanrijden van zwaar vrachtverkeer”, aldus Jurgen Callaerts, burgemeester van Rumst.

Gedragen landschapsontwerp

Op 13 maart 2019 werd een ontwerp voor de landschapsinrichting van de kleiputten voorgesteld dat er kwam na een participatieproces met de omwonenden. In dit ontwerp wordt het eerder geplande golfterrein vervangen door een landschap met groene en zachte recreatie. De vergunningen die nodig zijn voor de realisatie van dit ontwerp zullen worden aangevraagd.

Een grondige herinrichting en verrijking van het terrein zal de eigenaars veel meer gaan kosten dan een gewone sanering, maar ze zien ook de deugden die deze sanering op langere termijn naar de streek kan brengen: een uitgestrekt gebied voor Europese topnatuur dat beleefbaar blijft voor bezoekers.

 

De brief van OVAM aan het provinciebestuur kan je hier nalezen.

Nieuws

Stand van zaken voormalig asbeststort

20-01-2020

De Vlaamse Waterweg nv nam voorlopige maatregelen om elke vorm van verspreiding  van asbest vanuit het asbeststort ter hoogte van de Bosstraat in Boom tegen te gaan. De plaatsen waar asbest aan de oppervlakte komt, werden gefixeerd en afgedekt met glasvezel-polyesterdoeken met epoxyhars. Daarop kwam nog een extra coating ter bescherming tegen de weersomstandigheden.

Op de steilste zone nabij de parking in de Bosstraat werden houtsnippers aangebracht. Dit is een natuurlijk product waar nog water doorloopt zodat er in de lente planten op kunnen groeien.
Om ervoor te zorgen dat buurtbewoners en recreanten niet in contact kunnen komen met asbesthoudend materiaal werd de opening in de afsluiting dichtgemaakt en het wandelpad afgesloten dat vertrekt ter hoogte van de garageboxen in de Nachtegaalstraat. De prikkeldraad die geplaatst werd aan een steile helling vlak naast het wandelpad werd vervangen door gladde draad zodat dit geen gevaar meer vormt voor voorbijgangers.

Halfjaarlijks wordt door een erkend bodemsaneringsdeskundige een inspectie gedaan van het terrein. Tijdens de luchtmetingen door VITO uitgevoerd t.h.v. de Bosstraat en in de werfzone tijdens de werken werd geen asbest gemeten. Tot eind juni 2020 zullen luchtmetingen uitgevoerd worden in 2 fases (winter en lente) op 2 vaste en 2 tijdelijke meetpunten in de Bosstraat en in de Kapelstraat. Met deze metingen wil De Vlaamse Waterweg nv nagaan of er asbestvezels in de lucht aangetroffen worden. De resultaten van de eerste fase van deze meetcampagne zullen in de zomer 2020 beschikbaar zijn, de resultaten van de tweede fase in het najaar van 2020. Tijdens de controlemetingen op 6 plaatsen aan de omheining werden alvast geen asbestvezels gedetecteerd.


De situatie is momenteel  onder controle en wordt goed opgevolgd, maar voor de definitieve sanering is nog veel grondaanvoer nodig. De partners in het project hopen deze aanvoer via de Oosterweelwerken over het water aan te kunnen voeren om de omgeving niet te zwaar te belasten met grondtransport.   

Nieuws

Expertadvies van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek

20-01-2020

Gedurende de maand februari gaat een onderzoeksteam van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO), een wetenschappelijke instelling van de Vlaamse overheid gespecialiseerd in natuur en bosonderzoek, aan de slag op het terrein. Hun expertise wordt ingewonnen om gedetailleerd aan te geven hoe zo snel mogelijk een biodivers, duurzaam en erosiebestendig nieuw boslandschap kan worden aangelegd.

Het INBO onderzoekt eerst de sterktes en zwaktes van het huidige spontaan gegroeide bos op de stortplekken en in de kleiput en schetst de verwachte evolutie bij ‘niets-doen-beheer’. Vervolgens zal het INBO diepgaand deskundig advies geven over de wijze van bosaanplant, de soortenkeuze, de eventuele maatregelen van bodemverbetering, enz. Dit alles na grondige studie van de aard en de geschiktheid van de bodemmaterialen die vanuit Oosterweel zullen worden aangevoerd.  Een biodivers bos dat robuust is en bij wijzigend klimaat actieve koeling en luchtzuivering biedt voor de streek, is voor de initiatiefnemers én omwonenden immers cruciaal. Het INBO geeft ook concrete richtlijnen voor aanleg van de open ecosystemen (bv. het rietveld) en bijzondere habitats (bv. Kamsalamander, Rugstreeppad) die in het landschapsontwerp zijn voorzien.


Ook tijdens de jarenlange uitvoering van het project zal de opvolging door INBO worden gevraagd om de opbouw van het bodemprofiel of de bos-en natuurontwikkeling bij te sturen waar nodig en te optimaliseren waar het kan. 
Rekening houdend met de klimaatuitdagingen waar we met zijn allen voor staan, maakt het INBO ook een raming van de hoeveelheid koolstof die vandaag aanwezig is in de bosbodem en in de bovengrondse biomassa en van de evolutie na herbossing.

Tot slot geeft het advies over wat best kan gebeuren met de huidige bovengrondse houtige biomassa vanuit duurzaamheids- en klimaatperspectief. Dit alles om de slaagkansen voor een nieuw bos te garanderen dat sterk en gezond blijft voor vele generaties.

Nieuws

Bijkomende werken rond voormalig asbeststort

22-11-2019

In het kader van de voorzorgsmaatregelen rond het voormalige asbeststort in de Kleiputten ter hoogte van de Bosstraat in Boom worden vanaf volgende week nog enkele werken uitgevoerd. Verwacht wordt dat deze werken een 3-tal weken zullen duren.

 Er zal een bijkomende afsluiting geplaatst worden op een wandelpad dat nog toegang geeft tot het asbeststort. Dit wandelpad vertrekt ter hoogte van de garageboxen in de Nachtegaalstraat te Boom.

Aan de reeds geplaatste omheining zullen enkele herstellingswerken uitgevoerd worden waar beschadigingen opgemerkt werden. De prikkeldraad die geplaatst werd aan een steile helling vlak naast het wandelpad zal vervangen worden door gladde draad zodat dit geen gevaar meer vormt voor voorbijgangers. 

Verder werd vastgesteld dat de aangevoerde afdekgrond nabij de parking in de Bosstraat door afstromend regenwater weggespoeld werd. De geplaatste geotextiel is wel nog intact. De erosie en geulvorming op deze locatie zal aangepakt worden door het aanbrengen van kokosvezelmatten op de steilste, meest kwetsbare zones. Dit is een natuurlijk product waar nog water doorloopt en waardoor vanaf het groeiseizoen, lente 2020 ook planten op zullen kunnen groeien. 

De werken die 2 weken geleden begonnen om enkele zones met ongebonden asbest af te dekken, worden vandaag afgerond. In de winterperiode (van december 2019 tot mei 2020) zullen ook nog nieuwe luchtmetingen uitgevoerd worden in de omgeving van de Bosstraat.

 

Nieuws

Actiegroep gewezen op gevaren bij betreding vervuilde gronden

22-11-2019

De actiegroep ‘Red onze kleiputten’ wil haar 1-jarig bestaan vieren met een symbolische boomplantactie in de kleiputten tussen Boom en Terhagen. De eigenaars van de gronden, het provinciebestuur en De Vlaamse Waterweg, hebben de actievoerders verboden de verontreinigde gronden en in het bijzonder de met asbest vervuilde grond te betreden.

Een boomplantactie op het terrein is niet alleen gevaarlijk, maar ook contraproductief: het gebied moet voor de geplande afdekking en ophoging immers ontbost worden. De korpschef van politiezone Rupel werd op de hoogte gebracht.

Saneringsplicht

OVAM legt beide grondeigenaars een sanering op van het asbeststort en het gewezen huisvuilstort in de kleiputten. Die zal gebeuren door het afdekken en het ophogen van de vervuilde gronden. Na ophoging kan er dan opnieuw bebost worden en kan de aanleg van een groene nabestemming beginnen. Voor de toevoer van de grote hoeveelheden zand die daarbij nodig zijn, is er momenteel de opportuniteit om i.s.m. Lantis grond van de Oosterweelwerken over het water naar de putten te brengen. Op die manier gebeurt de ophoging niet alleen snel, maar blijven de bewoners van de Rupeldorpen ook bespaard van een jarenlang af- en aanrijden van zwaar vrachtverkeer.

Participatietraject

Naar aanleiding van de sanering startte de provincie een participatietraject op met alle belanghebbenden: eigenaars, overheden, inwoners en verenigingen. Op 13 maart werd een ontwerp voor de eindinrichting van de Kleiputten Terhagen voorgesteld dat er kwam na een (nog steeds lopend) participatieproces. In dit ontwerp wordt het eerder geplande golfterrein vervangen door een landschapsontwerp met groen en zachte recreatie als sleutelelementen.

Het ontwerp zal nu ingediend worden om de nodige vergunningen aan te vragen: het milieu-effectenrapport (MER), de omgevingsvergunning en het bodemsaneringsproject (BSP).

Eerste metingen tonen aan dat er geen actieve asbestbron is

03-07-2019

Sinds eind vorige week zijn alle instanties volop bezig om de nodige veiligheidsmaatregelen te treffen in verband met de asbestproblematiek in de kleiputten achter de Bosstraat in Boom. Deze maatregelen gaan onverminderd verder.

 

Naast het positieve nieuws dat de samenwerking op het terrein uitstekend verloopt en er geregeld overleg is, zijn inmiddels de eerste resultaten bekend van Fibrecount dat is aangesteld om asbest-luchtmetingen uit te voeren.

 

Deze vonden gisteren plaats op 6 verschillende meetpunten tussen 8u en 12u. Er werd in geen enkel van de meetpunten een vezel asbest geteld.

Dat betekent dat er op dit moment geen actieve asbestbron in de buurt is.

Het VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek) heeft tevens 2 meetpunten geïnstalleerd om gedurende een periode van 14 dagen non-stop de luchtkwaliteit te meten. Die resultaten maken we uiteraard ook bekend zodra de analyses afgerond zijn.

Nog even herhalen dat vanaf dinsdagmorgen de aannemers De Brandt en Mourik de probleemzones afdekken met een geotextiel die wordt verankerd met stalen beugels. Deze werken zullen ten laatste op 5 juli voltooid zijn. Vanaf maandag 8 juli zal De Brandt het geotextiel stelselmatig afdekken met een laag vette grond van een halve meter dik. Deze grond wordt voornamelijk aangevoerd vanaf de parking Kapelstraat. Deze wordt afgesloten en gebruikt als tijdelijke opslagplaats. Het transport gebeurt met rupsdumpers om beschadiging van het geotextiel te vermijden.

De uitvoering van de werken gebeurt uiteraard met respect voor alle nodige veiligheids- en beschermingsmaatregelen. De Vlaamse Waterweg nv en zijn veiligheidscoördinator zullen verder toezien op de uitvoering van de werken.

Nieuws

Veiligheidsmaatregelen rond asbestproblematiek kleiputten Terhagen

02-07-2019

Alle betrokkenen hebben een uitvoerig plan van aanpak opgemaakt om alle veiligheidsmaatregelen te treffen rond de asbestproblematiek in de kleiputten Terhagen.

Maandagvoormiddag vond in de brandweerkazerne van Boom onder voorzitterschap van waarnemend burgemeester Kris Van Hoeck een overleg plaats met vertegenwoordigers van De Vlaamse Waterweg, de milieudienst van de gemeente Boom, de afdeling Handhaving (departement Omgeving) en de aannemers De Brandt en Mourik.

Er werd een overzicht gegeven van de al genomen maatregelen en De Vlaamse Waterweg werd gevraagd om een plan van aanpak voor te leggen voor de verder te nemen voorzorgsmaatregelen:

na de besproeiing van het blootliggend asbestmateriaal bracht Mourik zaterdag een lijmoplossing aan om het vrijliggende asbest te fixeren. Na deze behandeling is het continu vernevelen met water niet meer nodig. Vandaar dat er geen “sproeiwagens” meer ter plaatse waren gedurende de rest van het weekend;

 

het VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek) heeft tevens 2 meetpunten geïnstalleerd om gedurende een periode van 14 dagen non-stop de luchtkwaliteit te meten. Omdat deze metingen niet stopgezet kunnen worden om een tussentijdse stand van zaken vast te stellen, wordt er nog een ander bureau aangesteld dat vanaf dinsdag luchtmetingen zal doen op verschillende plaatsen in de Bosstraat. Zodra de analyses bekend zijn, worden deze gecommuniceerd;

 

vanaf dinsdagmorgen 2 juli dekken de aannemers De Brandt en Mourik de probleemzones af met een geotextiel die wordt verankerd met stalen beugels. Deze werken zullen ten laatste op 5 juli voltooid zijn;

 

vanaf maandag 8 juli zal De Brandt het geotextiel stelselmatig afdekken met een laag vette grond van een halve meter dik. Deze grond wordt voornamelijk aangevoerd vanaf de parking Kapelstraat. Deze wordt afgesloten en gebruikt als tijdelijke opslagplaats. Het transport gebeurt met rupsdumpers om beschadiging van het geotextiel te vermijden.

De uitvoering van de werken gebeurt uiteraard met respect voor alle nodige veiligheids- en beschermingsmaatregelen. De Vlaamse Waterweg en zijn veiligheidscoördinator zullen toezien op de uitvoering van de werken.

Mochten er wijzigingen komen aan het plan van aanpak dan volgt een nieuwe update.

Er wordt binnenkort een nieuw infomoment gepland waarvoor nog een uitnodiging volgt.