De Vlaamse Waterweg nv neemt kennis van het vonnis van de correctionele rechtbank in Antwerpen, waarmee zij schuldig werd bevonden aan twee van de vier tenlasteleggingen in het dossier rond het historische asbeststort in de Kleiputten van Terhagen. De Vlaamse Waterweg nv betreurt deze uitspraak, maar hoopt nog steeds zo snel mogelijk te kunnen starten aan een definitieve sanering van de Kleiputten.
Het asbeststort in de voormalige kleigroeve van Terhagen is een erfenis uit het verleden. Hoewel De Vlaamse Waterweg nv niet verantwoordelijk is voor de aanvoer van de asbesthoudende afvalstoffen, neemt zij als huidige beheerder sinds jaren haar verantwoordelijkheid op door te werken aan een duurzame saneringsoplossing.
Vonnis van de rechtbank
Toch achtte de rechtbank De Vlaamse Waterweg nv schuldig aan twee tenlasteleggingen. De eerste tenlastelegging betreft een inbreuk op de zorgplicht. Er zouden onvoldoende maatregelen zijn genomen om de milieu- en gezondheidsrisico’s op het terrein te beperken. Daarnaast zouden er niet snel genoeg maatregelen zijn genomen nadat asbest bloot kwam te liggen bij het uitvoeren van voorzorgsmaatregelen op het terrein in 2019. De Vlaamse Waterweg nv benadrukt dat zij steeds alles in het werk heeft gesteld om gezondheidsrisico’s voor omwonenden tot een minimum te beperken.
Sinds 2010 werden systematisch toegangsbeperkingen ingevoerd - zoals het plaatsen van afrastering en waarschuwingsborden -, werden risicovolle zones aangepakt en bijkomende leeflagen aangebracht om contact met de asbesthoudende grond te vermijden en werden verschillende controleacties uitgevoerd. In 2013 en 2015 vonden doelgerichte saneringen plaats aan zones met het hoogste risico, in de onmiddellijke nabijheid van woningen. Er is doorheen de jaren voortdurend geïnvesteerd in monitoring, herstellingen en opvolging. Het feit dat deze bewarende maatregelen thans door de rechtbank ontoereikend worden geacht, bewijst voor De Vlaamse Waterweg nv enkel en alleen maar dat een structurele, definitieve sanering van het asbeststort zich inderdaad opdringt.
Om die reden startte De Vlaamse Waterweg nv in 2019 reeds met voorbereidende werken. Tijdens deze werken werden onverwachts asbestlagen aangesneden, waarna De Vlaamse Waterweg nv samen met de verschillende betrokken actoren onmiddellijk heeft ingegrepen: de werken werden stilgelegd, experts geraadpleegd en bijkomende bodemonderzoeken uitgevoerd. Op basis van luchtmetingen werd vastgesteld dat de gezondheidsnormen niet werden overschreden. OVAM bevestigde dat het risico onder controle was, op voorwaarde dat de getroffen voorzorgsmaatregelen gehandhaafd bleven.
Definitieve sanering van de site
Intussen werkt De Vlaamse Waterweg nv al meer dan tien jaar, in nauw overleg met OVAM, de gemeenten Boom en Rumst, de provincie Antwerpen en andere partners, aan een integrale saneringsoplossing. In mei 2022 werd daarvoor een omgevingsvergunning verleend, maar die werd begin 2024 vernietigd na protest van lokale actiegroepen. Sindsdien wordt gewerkt aan een geactualiseerd saneringsplan dat ook rekening houdt met de nieuwe PFAS-verontreiniging. Een nieuw voorstel wordt verwacht tegen eind 2025.
De Vlaamse Waterweg nv betreurt dat de saneringsprocedure zo lang aansleept, maar de regelgeving is bijzonder complex. Desondanks blijft de organisatie vastberaden om samen met alle betrokken overheden te streven naar een veilige, duurzame en toekomstgerichte sanering van de Kleiputten van Terhagen.
