Effecten van geluidsverstoring voor omwonenden

Om de onderstaande beoordelingen goed te begrijpen en te kunnen inschatten, zijn er vooraf 3 belangrijke opmerkingen te maken:

• er vinden geen werken plaats tijdens de nacht (geen werken tussen 19u en 7u) en nooit op weekenddagen of feestdagen.
• alle inschattingen door de deskundige zijn een weergave van het slechtste geval, zijnde: wanneer machines continu werken. In de praktijk zijn grondverzetmachines voornamelijk discontinu aan het werk.
• De 2 belangrijkste min of meer continue bronnen zijn: het afladen van de schepen bij de kaai en het transport van gronden langsheen de hoofdwerfroute (dit is door de corridor Molleveld tot in het gebied). Haast alle andere activiteiten zijn tijdelijk van aard (waarmee wordt bedoeld: slechts tijdelijk in eenzelfde gebied actief) en meer discontinu.

Tijdens de ontbossing

De werken van ontbossing zullen aanleiding geven tot geluidsemissies. De ontbossing zal gebeuren met harvesters. Een harvester is een zelfrijdende houtoogstmachine om bomen in één arbeidsgang te vellen, te onttakken, te korten en te stapelen. De geluidsproductie van een harvester is lager dan die van een motorzaag en produceert minder hoge tonen. Een motorzaag is hoorbaar tot op honderden meters afstand, een harvester tot ongeveer 100 m. Meestal wordt de aanwezigheid van een harvester verraden door de hoge tonen van de velzaag die in werking treedt, een typisch geluid. Doordat de productiviteit van een harvester vele malen hoger ligt dan die van een ploeg arbeiders met motorzagen, is de verstoringtijd in het bos aanzienlijk korter bij de inzet van een harvester.  In de praktijk slechts enkele dagen per ontbossingsfase.

Er zullen geen hakselaars worden ingezet. Alle takhout en bladeren blijven ter plaatse en worden afgedekt met bodemmateriaal tijdens de werken. Hierdoor wordt ook de geluidshinder die hiermee gepaard gaat, vermeden.

Tijdens sanering en creatie nieuwe morfologie

De sanering en creatie van het nieuwe landschap gebeuren met machines die geluid produceren. De werken zullen ca. 7 à 8 jaar duren. Het materieel dat hierbij zal worden ingezet zijn (rups)kranen en dumpers. Van al deze bronnen zijn de geluidsemissies bekend door vele eerdere studies en MER’s.

Op de kade langs de Rupel zullen er maximum 2 kranen in werking zijn om de grond van het schip naar de dumpers te laden. De dumpers rijden dan via een werfroute naar het projectgebied waar de gronden worden gestort. Een kraan of wiellader egaliseert, verdicht en profileert deze gronden.

De opvulactiviteiten zullen zeker een effect hebben op het omgevingsgeluid, afhankelijk van de locatie van de activiteiten in het projectgebied.

1. Aan de oever van de Rupel wordt tijdens het laden een LAeq,1h van +/- 45 dB(A) (*) verwacht. Door industrie en verkeer op de Nieuwstraat / Kapelstraat bedraagt het omgevingsgeluid aan de oever van de Rupel echter nu al meer dan 45 dB(A).

2. In het projectgebied is vooral de ligging van de hoofdwerfroute van belang. Deze zal op minstens 200 m van de woningen in de Bosstraat/Nachtegaalstraat liggen. Toch wordt het effect van geluid hier als verwaarloosbaar tot beperkt negatief beoordeeld. Dit omdat het omgevingsgeluid stijgt maar er anderzijds toch voldaan is aan de bepalingen van VLAREM II.

Er zal op minder dan 200 m van de woningen langs de Bosstraat/Nachtegaalstraat geen werfweg liggen maar er zal wel degelijk gewerkt worden. In dit segment van het te saneren gebied zal het asbeststort als eerste gesaneerd worden. Tijdens de sanering van dit deel is er tijdelijk geluidshinder te verwachten voor de Bosstraat/Nachtegaalstraat.

Er is in het landschapsontwerp een zogenaamd “balkon” voorzien dat gemiddeld 5 m hoger zal liggen dan de Bosstraat en veel hoger dan de dieper in de kleiputten gelegen delen.  Dit balkon zal volgens de geluidsdeskundige fungeren als geluidsberm en zo het geluid van de werken dieper in het gebied dempen. Door het balkon kan voor Bosstraat/Nachtegaalstraat de geluidshinder dus beperkt worden tot een zeer tijdelijke situatie (in casu beperkt tot de sanering van de zone vlakbij de straat).  Belangrijk is dan ook dat het Bosstraat-Balkon meteen wordt aangelegd tijdens de sanering van het asbeststort.

3. Door de 32 dumperbewegingen per uur wordt voor de werfroute vooral ter hoogte van de woningen in het Molleveld/Kapelstraat geluidshinder verwacht indien geen extra maatregelen worden genomen. Door de passerende dumpers stijgt het omgevingsgeluid tot 48 à 52 dB(A) zodat er niet meer voldaan wordt aan de bepalingen van VLAREM II. Om het effect van aanzienlijk negatief (-3) tot minstens beperkt negatief (-1) te milderen moet de werfweg naar de woningen worden afgeschermd met een gronddam die minstens 6 m hoog is. Deze gronddam kan beginnen ten zuiden van de Kapelstraat (langs de tunnel) tot 100 m ten noorden van de Kapelstraat en zal zo dicht mogelijk tegen de eigenlijke werfweg worden aangelegd, met bij voorkeur een steile zijde langs de werfweg. De ligging van de gronddam vind je terug op de figuur hieronder.

Voor de overige woningen aan de Kapelstraat en het Boonhof worden geen overschrijdingen van de milieunorm voor geluid verwacht.

Situering gronddam t.h.v. Molleveld/Kapelstraat.

 

Effecten van geluidsverstoring op dieren

Tijdens de werken zal er door het gebruik van allerlei werfmachines een geluidstoename zijn. Deze geluidsverstoring zal voornamelijk discontinu en niet-permanent zijn. Net als bij de mens is geluidsverstoring voor dieren een “subjectieve” ervaring die door verschillende soorten anders wordt opgevat, of waarbij gewenning kan optreden. Het gebied kan als kwetsbaar tot zeer kwetsbaar voor geluidsverstoring worden beschouwd (aanzienlijk negatief effect).

Om de verstoringstijd zo kort mogelijk te houden, zal de ontbossing gebeuren met harvesters en er zullen geen hakselaars worden gebruikt. Zie hierboven.

De ontbossing wordt uitgevoerd buiten het uitgebreide broedseizoen – dat wil zeggen buiten de periode van 15 maart tot 30 augustus. Hiermee wordt de impact op zowel broedvogels (officieel broedseizoen: 15 maart – 30 juni) als de impact op eventuele (maar in het projectgebied niet verwachte) kraamkolonies van vleermuizen (voornamelijk juli tot half augustus) voorkomen.

Ook het heien van buispalen en damwanden tijdens de bouw van de tijdelijke overslaginfrastructuur moet gebeuren buiten het uitgebreide broedseizoen – dat wil zeggen buiten de periode van 15 maart tot 30 augustus.

In het algemeen kan er gesteld worden dat de fauna binnen het projectgebied ingevolge de werken gedurende 7 à 8 jaar een geluidsverstoringseffect zal ondervinden boven de verstoringsdrempel voor bosvogels van 43 dB(A).

Tijdens de werkzaamheden zal het kleiputtengebied zijn functie als broed- en overwinteringsplaats deels verliezen. Het zwaartepunt van het inrichtingsgebied en de aanvoerroute doorheen Molleveld liggen eerder aan de westelijke rand van het projectgebied waardoor geluidsverstoring ter hoogte van de noordelijke plas, het bos van Terhagen, het plassengebied van Natuurpunt en de meer oostelijk gelegen plassen en kleiputten, veel beperkter tot onbestaande zal zijn. Al deze gebieden zullen dan ook kunnen fungeren als toevluchtplaatsen voor de fauna tijdens de werkzaamheden.

Aan de aannemer zal worden opgelegd bij de reliëfaanleg maximaal rekening te houden met verstoringsgevoelige gebieden in de omgeving en in die situaties maximaal te werken buiten het uitgebreide broedseizoen.

Indien werken niet volledig ingepland kunnen worden buiten het broedseizoen, moeten ze starten vòòr het uitgebreide broedseizoen (d.w.z. voordat broedvogels er zich nestelen) en continu doorlopen.

(*) 

De dB(A) is de eenheid, afgeleid van de gewone decibel, die de geluidssterktes corrigeert voor de gevoeligheid van het menselijk oor.

De LAeq,1h: Om het verkeersgeluid te evalueren gebruikt men meestal niet de maximum voorkomende geluidsniveaus, maar wel het energetisch gemiddelde geluidsniveau gedurende een zekere periode (hier gedurende 1 uur, 1h). 

Omdat geluid werkt volgens een logaritmische schaal en het voor veel mensen moeilijk zich iets voor te stellen bij de verschillende geluidsdrukniveaus is hieronder een tabel opgenomen met de beschrijving van een aantal geluidsniveaus:

LAeq in dB(A)	Waarneming	Voorbeelden
130	pijngrens	straalmotor op 25 m
120	oorverdovend	motor met vrije uitlaat
110	onuitstaanbaar	knetterende motor cirkelzaag
100	intens	compressor buitenboordmotor drilboor
90	zeer luid	moto vrachtwagen dieselmotor koffiemolen op 1m
80	luid	fabriek station wekker op 0,60 m bromfiets
70	redelijk luid	auto stofzuiger op 3 m
60	reeds hinderend	stromend water wasmachine op 3 m
50	Gematigd	luide stem een veld in de zomer (vogels, insecten)
> 45		Huidig geluidsniveau langs de oever van de Rupel ten gevolge van industrie en verkeer langs de Kapelstraat / Nieuwstraat
40	zeer gematigd	normale stem rustige ontspanningszaal
30	zwak	gefluister zacht stemgeluid