Luchtmetingen en terreincontroles voormalig asbeststort

In 2021 worden de voormalige stortplaatsen in de Terhaagse en Boomse kleiputten gesaneerd, tot die tijd gelden er voorlopige maatregelen ter bescherming van omwonenden en bezoekers van het gedeelte van het terrein waar zich het asbeststort bevond. De veiligheid van dat gebied wordt gegarandeerd door luchtmetingen en terreincontroles.

Resultaten van de luchtmetingen  

Op drie locaties (Bosstraat (Boom) 216 en 76 en Kapelstraat 88 (Rumst)) zijn gedurende de periode 1 december – 31 maart meetstations met filters geplaatst die om de twee dagen met verse filters zijn vervangen. Uit deze verzameling filters (127 in totaal) zijn 12 filters gekozen om een analyse op de aanwezigheid van asbestvezels op door te voeren. De keuze voor welke filters in detail geanalyseerd moeten worden is door de wetenschappers gemaakt op basis van bv. weersomstandigheden zodat de kans om asbest (afkomstig uit het asbeststort) aan te treffen op deze filters het grootst is. Er worden dus alleen die filters onderzocht die volgens de inschatting van experten het meest met asbest vervuild zouden moeten zijn.

Enkel op twee van de twaalf filters werd een aantal asbestvezels aangetroffen. Beide filters zijn afkomstig van de meetplaats in de Kapelstraat. Op de twee andere filters van de Kapelstraat en alle acht filters van de Bosstraat werd geen asbest teruggevonden.

De concentratie van de twee filters ligt met 37v/m³ en 54v/m³ niet alleen 10 keer lager dan de richtwaarden van de Vlaamse overheid (500v/m³) maar bevindt zich eveneens in de buurt van de zogenoemde ‘achtergrondwaarde’ (6v/m³-30v/m³). Deze achtergrondwaarde geeft de concentraties van asbest in de lucht weer die op een ‘gemiddelde plek’, en dus zonder asbestverontreinigingen in de buurt, sowieso voorkomen. De achtergrondwaarden waarmee hier rekening wordt gehouden zijn afkomstig van omgevingsmetingen in Nederland. Er is geen gevaar voor de volksgezondheid: de norm die de Vlaamse overheid oplegt wordt verre van overschreden. De standplaats van het meetstation in de Kapelstaat wordt verlengd tot eind juni om de situatie in de gaten te houden.

Hoezo achtergrondwaarde?

Asbest werd gebruikt voor talrijke toepassingen, meer bepaald in de bouwsector. Het zal dan ook nog lange tijd in onze leefomgeving aanwezig zijn. Asbesthoudend materiaal in goede staat is op zich niet gevaarlijk. Het gevaar schuilt in het vrijkomen van fijne asbestvezels en het inademen ervan, bijvoorbeeld bij het gebruik van boormachines of hogedrukreinigers. Maar ook door verwering van de buitenzijde van een asbesthoudende dak- of gevelbekleding kunnen vrije asbestvezels voorkomen in de omgevingslucht: in Nederland zijn er daardoor gemiddeld 35 asbestvezels aanwezig per kubieke meter lucht. Voor Vlaanderen bestaan er geen recente metingen, maar de concentraties zouden minstens gelijkaardig zijn. OVAM is de autoriteit in Vlaanderen op het vlak van asbest. Op hun website lees je dat gezondheidsproblemen ten gevolge van asbest hoofdzakelijk voorkomen bij mensen die beroepshalve hun ganse loopbaan (onbeschermd) met asbest in aanraking komen. De kans op asbest gerelateerde gezondheidsproblemen bij mensen die toevallig al eens met asbest in aanraking komen wordt geschat op 1 op 16.000.000. Ter vergelijking met reële gevallen: de kans dat een kind vóór zijn 15 jaar het slachtoffer is van een dodelijk ongeval op de openbare weg is 1 op 100.000 (cijfers Vlaams Gewest)!

Het volledige rapport van de luchtmetingen kan je hier raadplegen.

Terreincontroles

Milieudeskundigen voeren regelmatig controles uit op het terrein. Halfjaarlijks is er een rondgang (zomer-winter) door een bodemdeskundige, twee keer per jaar door de milieudiensten van de gemeenten Boom en Rumst en twee keer per jaar door de Vlaamse Waterweg. Daarbovenop kan er steeds een extra controle in opdracht van de burgemeester van Boom of Rumst plaatsvinden naar aanleiding van stormen of rampen.
Tijdens deze inspectierondes worden plaatsen waar oude asbestbuizen aan de oppervlakte komen extra nagekeken. Ook wordt de omheining gecontroleerd op vandalisme en andere schade. Verder wordt gekeken of de afdekgrond niet aan erosie onderhevig is.

^{figuur 2: luchtbeeld met situering van de meetlocaties en perimeter asbeststort}